Optymistyczne nastawienie
Inklinacja pozytywna (positivity
bias) to skłonność
do formułowania raczej pozytywnych niż negatywnych ocen innych ludzi, siebie
samego, obiektów społecznych i świata w ogóle. Potocznie nazywamy tą skłonność "optymizmem". Psychologowie określają ją niekiedy "efektem Polyanny".
Ludzie z reguły przeceniają stopień
osobistej kontroli nad biegiem wydarzeń i pozostają raczej w pozytywnym niż
negatywnym nastroju. Zdecydowana większość osób biorących udział
w badaniach psychologicznych:
Przejawy optymistycznego nastawienia można odnaleźć we wszystkich niemal dziedzinach aktywności człowieka. Interesujące jest, że w badaniach takie rozkłady odpowiedzi są charakterystyczne nie tylko dla populacji generalnej ale występują wśród osób upośledzonych, nieuleczalnie chorych, kalekich, czyli – w odbiorze potocznym w jakiś sporób „nieszczęśliwych”.
- twierdzi, że czuje
się bardzo lub dość szczęśliwa
- przewiduje raczej
pozytywne niż negatywne scenariusze swego dalszego życia
- zwraca uwagę raczej
na przyjemne niż przykre strony rzeczywistości
Przejawy optymistycznego nastawienia można odnaleźć we wszystkich niemal dziedzinach aktywności człowieka. Interesujące jest, że w badaniach takie rozkłady odpowiedzi są charakterystyczne nie tylko dla populacji generalnej ale występują wśród osób upośledzonych, nieuleczalnie chorych, kalekich, czyli – w odbiorze potocznym w jakiś sporób „nieszczęśliwych”.
Badanie Camerona z 1973 roku potwierdziło, że dzieci upośledzone w rozwoju i osoby
ociemniałe czują się równie szczęśliwe jak osoby z dobranych grup kontrolnych. Większość ludzi przecenia swoje szczęście w porównaniu z innymi
osobami, jak i w odniesieniu do własnych doświadczeń emocjonalnych z
przeszłości. Zazwyczaj także ludziom wydaje się, że czują się lepiej niż inni.
Ciekawy wykład na temat optymistycznego nastawienia (the optimism bias) oraz jego poznawczych konsekwencji przedstawia Tali Sharot (2012):
