AUTOPREZENTACJA
Autoprezentacja to celowe działanie zmierzające do wywołania u osób z otoczenia pożądanego przez jednostkę wizerunku własnej osoby. Działania autoprezentacyjne są specyficzną formą wywierania wpływu społecznego.
Autoprezenter
Style autoprezentacji wg Astrid Schutz
(Na podstawie: A. Szmajke, 2001, s. 157.)
Autoprezentacja wprost/ nie wprost
Autoprezenter
- ma na celu zwiększenie kontroli nad zachowaniami innych ludzi
- robi to poprzez kreowanie określonego wizerunku własnej osoby
- kontroluje informacje docierające do odbiorcy
- stara się wywrzeć odpowiednie wrażenie na odbiorcy
Goffman (1981)
Jones, Pittman (1982)
Leary, Kowalski (1990)
Schlenker, Britt, Pennington (1996)
Schutz (1998)
Jones, Pittman (1982)
Leary, Kowalski (1990)
Schlenker, Britt, Pennington (1996)
Schutz (1998)
Strategie autoprezentacji wg Jonesa i Pittman
Taksonomia Edwarda Jonesa i Thone Pittman (1982) opisuje 5 najczęściej występujących w zachowaniu ludzi strategii autoprezentacyjnych = publicznych wizerunków, jakie próbujemy zasugerować innym ludziom.
1) ingracjacja ~ ingratiation
2) autopromocja ~ self-promotion
3) kreowanie wizerunku osoby doskonałej moralnie ~ exemplification
4) zastraszanie ~ intimidation
5) kreowanie wizerunku osoby bezradnej ~ supplication
Ingracjator = podnosi swoją siłę wpływu poprzez redukowanie prawdopodobieństwa, że partner interakcji doświadczy wzmocnień negatywnych
Autopromotor = demonstruje swoje sprawności i kompetencje – wskazując tym samym swoją niezwykłą przydatność w rozwiązaniu problemów partnera interakcji.
Egzemplifikator = podwyższa swoje możliwości wpływu społecznego przez aktywizowanie norm społecznych związanych z poczuciem winy.
Intymidator = zwiększa swój wpływ społeczny przez grożenie partnerowi negatywnymi konsekwencjami w przypadku niespełnienia oczekiwań.
Suplifikator = zwiększa swoje możliwości sprawowania kontroli nad otoczeniem poprzez aktywizowanie u partnera normy społecznego zobowiązania. Demonstrując słabość i zależność...
Style autoprezentacji wg Astrid SchutzDwa continua:
– Dążenie do sprawienia dobrego wrażenia vs. Unikanie sprawienia złego wrażenia
– Aktywność/ ryzyko vs. Pasywność/ ostrożność
Taksonomia Edwarda Jonesa i Thone Pittman (1982) opisuje 5 najczęściej występujących w zachowaniu ludzi strategii autoprezentacyjnych = publicznych wizerunków, jakie próbujemy zasugerować innym ludziom.
1) ingracjacja ~ ingratiation
2) autopromocja ~ self-promotion
3) kreowanie wizerunku osoby doskonałej moralnie ~ exemplification
4) zastraszanie ~ intimidation
5) kreowanie wizerunku osoby bezradnej ~ supplication
Ingracjator = podnosi swoją siłę wpływu poprzez redukowanie prawdopodobieństwa, że partner interakcji doświadczy wzmocnień negatywnych
Autopromotor = demonstruje swoje sprawności i kompetencje – wskazując tym samym swoją niezwykłą przydatność w rozwiązaniu problemów partnera interakcji.
Egzemplifikator = podwyższa swoje możliwości wpływu społecznego przez aktywizowanie norm społecznych związanych z poczuciem winy.
Intymidator = zwiększa swój wpływ społeczny przez grożenie partnerowi negatywnymi konsekwencjami w przypadku niespełnienia oczekiwań.
Suplifikator = zwiększa swoje możliwości sprawowania kontroli nad otoczeniem poprzez aktywizowanie u partnera normy społecznego zobowiązania. Demonstrując słabość i zależność...
Style autoprezentacji wg Astrid SchutzDwa continua:
– Dążenie do sprawienia dobrego wrażenia vs. Unikanie sprawienia złego wrażenia
– Aktywność/ ryzyko vs. Pasywność/ ostrożność
Chociaż konkretne działania mogą się rożnić, być świadome/ nieświadome, wymagać dużego/ małego wysiłku, być realizowane automatycznie/ w sposób kontrolowany, być efektywne/ nieefektywne, to współczesne poglądy na autoprezentację podkreślają jej powszechność: autoprezentacja jest wszechobecną cechą zachowań społecznych (Schlenker 1987)
(Na podstawie: A. Szmajke, 2001, s. 157.)
Motywy podejmowania zachowań autoprezentacyjnych
- dążenie do maksymalizacji bilansu zysków i kosztów w relacjach społecznych
- podwyższanie/ ochrona poczucia własnej wartości autoprezentera
- tworzenie i podtrzymywanie określonej tożsamości.
- od przydatności danego wizerunku (impresji)
- od subiektywnej wartości celów
- od rozbieżności między aktualną impresją a impresją pożądaną
- samowiedza jednostki
- wyobrażenia tożsamości pożądanej i niepożądanej
- wymagania roli społecznej
- spostrzegane oczekiwania widowni
- potencjalne konsekwencje publicznego wizerunku
Autoprezentacja wprost/ nie wprost
Źródło: Andrzej Szmajke, Autoprezentacja - niewinny spektakl dla innych i siebie [w:] M. Kofta, T. Szustrowa (red.) Złudzenia, które pozwalają żyć. Szkice z psychologii społecznej, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2001, ss. 146-175; Andrzej Szmajke, Autoprezentacja - maski, pozy, miny, Wydawnictwo Ursa-Consulting, Olsztyn 1999.
